Trong dịp lễ hội và những ngày đặc biệt như sinh nhật, lễ kỷ niệm... chúng ta thường chuẩn bị quà tặng và tìm cách gói quà cho thật đẹp. Tuy nhiên, điều này có thể đem lại hậu quả nặng nề cho môi trường. Để vừa tiết kiệm ví tiền, vừa bảo vệ môi trường và vừa tặng được quà xinh, bạn có thể áp dụng các cách gói quà tiết kiệm giấy theo Toán học đấy.
Vào mỗi dịp lễ hội, chúng ta thường có xu hướng tiêu thụ hàng hóa nhiều hơn và từ đó là xả nhiều rác thải hơn.
Theo Megan Litke, Giám đốc Quản lý Bền vững tại Trường Đại học American, cho biết: "Người Hoa Kỳ thải ra thêm 25% rác thải, tương đương với 1 triệu tấn mỗi tuần, trong giai đoạn từ ngày lễ Tạ Ơn (cuối tháng 11) đến Tết Dương lịch (tháng 1 năm sau)" (1). Thực trạng này không chỉ đến từ đồ ăn thừa mà còn từ sự gia tăng đột biến của nhu cầu sử dụng túi quà và giấy gói trong mùa lễ (2). Người Hoa Kỳ chi hơn 8 tỷ USD (hơn 194 ngàn tỷ đồng) mỗi năm cho giấy gói quà nhưng hàng trăm tấn giấy gói này đều bị bỏ đi chỉ sau vài lần, hoặc thậm chí là chỉ sau lần sử dụng đầu tiên (4). Còn tại Canada, tổng lượng giấy gói quà và túi nhựa thải ra trong mùa Giáng sinh cũng lên đến 540 tấn (3).
Ngay tại Việt Nam, cứ vào mỗi dịp lễ lớn, đặc biệt là Tết Nguyên đán, các báo đài liên tục đưa tin về vấn đề rác thải gia tăng đột biến (5), (6).
Theo một nghiên cứu vào năm 2019 của trường Đại học Kỹ thuật Riga (Latvia), trong 40 năm qua, mức tiêu thụ giấy trên toàn cầu đã tăng gấp bốn lần, dẫn đến nạn phá rừng nặng nề với 35% số cây bị đốn hạ được sử dụng để sản xuất giấy. Thế nhưng, chỉ có khoảng 58% lượng giấy sản xuất ra được tái chế. Châu Âu là khu vực tích cực tái chế giấy nhất, tiếp đến là Bắc Mỹ, trong khi châu Á, Mỹ Latin và châu Phi là những nơi có tỷ lệ tái chế giấy thấp (7).
Nhiều người lầm tưởng rằng giấy gói quà có thể được tái chế một cách dễ dàng, bởi suy cho cùng, nó chỉ là giấy. Tuy nhiên, đây là không hẳn là nhận định đúng, vì chỉ có loại giấy thô mới có thể được tái chế. Giấy thô là loại không pha trộn thêm các tạp chất khó phân hủy như nhựa, nhôm, thực phẩm tái chế, dầu mỡ... Vì thế, sẽ rất khó để tái chế những loại giấy gói nhuộm màu với họa tiết sặc sỡ, có tráng lớp nhựa mỏng tạo độ bóng và kim tuyến lấp lánh. Đáng lo ngại thay, chỉ có 78% tổng lượng giấy sản xuất ra hiện nay là có thể được tái chế (7).
Bên cạnh đó, những tạp chất này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hệ sinh thái và sức khỏe con người. Chẳng hạn, kim tuyến – một loại đồ trang trí phổ biến trên các món quà, hộp và giấy gói quà Giáng sinh – được làm từ các hạt vi nhựa phủ lớp kim loại lấp lánh và có kích thước chỉ khoảng 0,05 – 6,35 mm. Những chất vi nhựa này gây hại cho con người, đồng thời có thể theo dòng nước trôi ra ao, hồ, sông, biển và gây ô nhiễm nguồn nước, cũng như gây ngộ độc các sinh vật biển (8), (9).
Trong nhiều năm trở lại đây, xu hướng mua quà tặng và giấy gói vào các dịp lễ hội như Giáng sinh, Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán tại Việt Nam dần trở nên phổ biến hơn (10). Theo thống kê của Statista, thói quen mua đồ trực tuyến tại Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng đã tăng nhanh từ COVID-19 (11), (12), (13). Do đó, vấn đề tiết kiệm giấy và băng keo nhựa khi đóng gói càng được đặc biệt chú ý.
Trong đó, hành động gói quà tiết kiệm giấy chính là cách đơn giản nhất. Hơn nữa, cách làm này còn phù hợp cho những người muốn thử DIY ngày lễ.
Lưu ý: Những kích thước dưới đây được tính theo đơn vị cm.
Đối với món quà hình hộp chữ nhật và hình hộp đáy vuông, bạn có thể áp dụng phương pháp mà Tiến sĩ Toán học Sara Santos đã chia sẻ trên chương trình The One Show vào năm 2012, cụ thể như sau:
Bước 1: Xác định mặt đáy lớn nhất của món quà, sau đó đo đường chéo mặt đáy (A) và cạnh dài nhất của mặt đáy (B).
Bước 2: Cắt giấy gói quà thành hình vuông với cạnh có kích thước là (D), với công thức: D = A + B + B/2.
Bước 3: Đặt món quà nằm chéo, ở giữa phần giấy vuông vừa cắt.
Bước 4: Gấp bốn góc của giấy gói lại với nhau. Mép giấy sẽ không chồng lên nhau nhưng vẫn đủ để bạn gấp phần góc và các đường viền.
Sau khi hoàn thiện, bạn đã có một món quà xinh xắn, vừa tiết kiệm giấy và băng keo hiệu quả, vừa có thể khiến các hoa văn trên giấy gói nằm trùng với nhau.
Nếu bạn dùng giấy gói có hoa văn đơn giản, như đường kẻ, chấm tròn... cách gói quà này sẽ giúp các hoa văn được sắp xếp một cách hoàn hảo, nhất là đối với hộp có đáy hình vuông.
Đối với món quà hình lăng trụ tam giác đều như hộp chocolate, hộp bánh… bạn có thể dùng phương pháp của Tiến sĩ Toán học Katie Steckles, cụ thể như sau:
Bước 1: Đo đường cao mặt đáy (H1), cạnh (C) và chiều cao lăng trụ (H2).
Bước 2: Cắt giấy gói hình chữ nhật với độ dài hai cạnh như sau:
Bước 3: Đặt món quà ở chính giữa giấy gói cách đều hai cạnh B một khoảng (H1).
Bước 4: Gấp hai cạnh A lại với nhau và dán băng keo cố định. Mặt đáy tam giác sẽ vừa khít mà không bị thừa giấy. Tại đây, bạn có thể dùng hồ dán hoặc gắn nơ để không bị lộ keo.
Cuối cùng, đối với hộp quà lăng trụ tròn như hộp trà, cà phê hay kính vạn hoa… bạn cũng có thể gói quà tiết kiệm theo gợi ý của Tiến sĩ Katie Steckles:
Bước 1: Đo bán kính của mặt đáy tròn (r) và chiều cao của lăng trụ (H).
Bước 2: Cắt giấy gói hình chữ nhật với độ dài hai cạnh như sau:
Bước 3: Đặt món quà nằm ngang ở mép giấy trùng với cạnh B, sao cho món quà cách đều hai cạnh A một khoảng đúng bằng bán kính (r). Cuộn giấy gói quà theo phương của cạnh A và lần lượt gấp hai mặt đáy.
Cần lưu ý rằng đối với loại hộp lăng trụ tròn, bạn nên chọn giấy dày để tránh bị rách trong khi gấp.
1. Bạn nên mua các loại giấy gói quà tái chế được, tránh những loại có nhiều màu sắc, kim tuyến và lớp nhựa tráng bóng.
2. Thử phương pháp gói quà bằng khăn vải, cách gói của Nhật Bản...
Phương pháp gói quà của Nhật Bản chỉ dùng một miếng băng keo
3. Dùng các ấn phẩm cũ có sẵn tại nhà như báo, tạp chí, bản đồ cũ… sẽ mang lại cảm giác hoài cổ cho món quà.
4. Dùng các bức vẽ của con cái để gói quà tặng ông bà, vừa bảo vệ môi trường, vừa làm tăng ý nghĩa của món quà trong lòng người nhận.
5. Khi dùng xong hộp bánh, túi quà, bạn có thể rửa sạch và bảo quản kỹ để làm hộp quà tặng.
6. Biến "giấy gói quà" trở thành một phần của món quà. Chẳng hạn, nếu món quà là phụ kiện bếp, bạn có thể gói nó trong một tấm khăn trải bàn xinh xắn. Hoặc bạn có thể dùng một chiếc khăn quàng cổ để gói đồ trang sức, mỹ phẩm.
7. Hạn chế sử dụng băng keo nhựa. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng dây bện nhỏ hoặc dùng băng keo giấy. Song, hãy cố gắng chọn loại không có lớp tráng nhựa...
8. Dùng phụ kiện tự nhiên để trang trí quà như hoa, lá, cành cây, miếng cam sấy khô, quả thông…
9. Thay vì tặng quà vật chất, bạn có thể tặng món quà tinh thần như voucher trải nghiệm, dịch vụ, đồ ăn, khóa học… Bởi lẽ, điều quan trọng không phải là giá trị hay số lượng món quà, mà chính là thành ý của người tặng.
Bạn thấy bài viết thú vị và muốn đọc thêm về Giải Trí?