Chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa là gì? Tại sao người ta nói đây là một cách ăn giúp thanh lọc cơ thể, loại bỏ chất độc? Những lợi ích khoa học của nó bao gồm những gì và áp dụng như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất?
Thực dưỡng (Macrobiotics) là một lối sống nhấn mạnh sự cân bằng và hài hòa. Nó bao gồm một hệ thống các nguyên tắc về dinh dưỡng và rèn luyện sức khỏe thể chất, tinh thần, tình cảm, xã hội và môi trường. Các nguyên tắc và giá trị của thực dưỡng ra đời với mục đích trau dồi sức khỏe cá nhân và thế giới, củng cố ý thức xã hội và môi trường, mang lại một cuộc sống viên mãn. Dù chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh cho những tuyên bố liên quan đến lối sống thực dưỡng, nhưng nhiều người cho biết sức khỏe của họ được cải thiện và hạnh phúc hơn khi tuân thủ theo các nguyên tắc này.
Chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa có nguồn gốc từ đất nước Nhật Bản, được Tiến sĩ - Bác sĩ Quân y Sagen Ishizuk (1850-1910) khởi xướng đầu tiên. Sau đó Nhà triết học George Ohsawa (1893-1966) đã nghiên cứu và quảng bá phương pháp ăn thực dưỡng ra toàn thế giới. Đây là một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt nhằm giảm bớt độc tố trong cơ thể. Nó khuyến khích chúng ta ăn chủ yếu các loại rau và ngũ cốc nguyên hạt; tránh thịt, các thực phẩm từ sữa và thực phẩm chế biến sẵn. Mục đích là cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết để cơ thể hoạt động hiệu quả mà không cần nạp vào các chất độc và chất dư thừa.
Nguyên lý cơ bản của tư duy thực dưỡng là tất cả mọi thứ - cơ thể chúng ta, thực phẩm và những thứ khác - đều được cấu tạo từ năng lượng âm và dương. Hầu hết các thực phẩm trong chế độ ăn uống tiêu chuẩn của người Mỹ đều có đặc tính âm hoặc dương rất mạnh và có xu hướng hình thành axit. Thực dưỡng lại nhấn mạnh đến ngũ cốc và rau quả, hai nhóm thức ăn có tính chất âm hoặc dương không quá rõ rệt, từ đó đạt được tình trạng cân bằng trong trật tự tự nhiên dễ dàng hơn. Theo lý thuyết của thực dưỡng, sống theo trật tự tự nhiên là chỉ ăn những gì cần thiết theo tình trạng và mong muốn của một người, học cách điều chỉnh một cách hòa bình với những thay đổi trong cuộc sống (1).
Trong quyển Essential Guide to Macrobiotics, tác giả Carl Ferré đã đề cập, thực dưỡng khuyến khích khả năng tự chữa lành tự nhiên của cơ thể. Nếu cơ thể chúng ta không bị ảnh hưởng bởi các chất độc và chất dư thừa, nó sẽ hoạt động tốt hơn, từ đó chữa lành được bệnh tật. Bất kỳ ai mới bắt đầu chế độ ăn thực dưỡng đều trải qua một giai đoạn chữa bệnh, bắt đầu bằng việc loại bỏ các độc tố và chất dư thừa tích tụ trong cơ thể.
Thực dưỡng nhấn mạnh đến cân bằng thái cực trong mọi lĩnh vực. Mục tiêu cuối cùng của thực dưỡng không phải tránh cái chết - thứ là một phần của chu kỳ sống. Thay vào đó, thực dưỡng tìm cách đảm bảo cuộc sống mỗi người được lâu dài, khỏe mạnh và đáng để tận hưởng.
Những người mới bắt đầu thường tuân theo một chế độ ăn uống cơ bản tập trung vào ngũ cốc nguyên hạt và rau tươi. Thực phẩm mà chúng ta ăn ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm nhận, suy nghĩ và hành động. Chế độ thực dưỡng tiêu chuẩn này giúp cơ thể chúng ta trở nên sạch hơn sau khi thải được ra ngoài các chất độc và chất dư thừa. Tác giả Carl Ferre quan niệm rằng, khi cơ thể được làm sạch, tâm trí chúng ta trở nên minh mẫn hơn, từ đó khả năng phán đoán tốt tự nhiên của chúng ta bắt đầu quay trở lại.
Những người mắc bệnh nghiêm trọng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn thực dưỡng. Một chế độ thực dưỡng tiêu chuẩn phải được điều chỉnh phù hợp với thể trạng của từng cá nhân. Thậm chí hai người mắc bệnh giống nhau cũng cần các chế độ ăn uống khác nhau.
Chưa có bằng chứng khoa học hoặc nghiên cứu cho thấy ăn thực dưỡng chữa khỏi bệnh. Tuy nhiên, nó có thể mang lại lợi ích sức khỏe cho một số người khi được sử dụng như liệu pháp bổ sung. Chế độ ăn thực dưỡng chủ yếu là ăn chay nên hạn chế được đáng kể chất béo động vật. Chính vì vậy, nó sẽ có tác động tích cực đến sức khỏe tim mạch và những người có lượng cholesterol cao (2).
Việc ưu tiên ăn các loại rau cũng giúp gia tăng hàm lượng phytoestrogen - hợp chất hóa học tự nhiên tìm thấy trong thực vật. Phytoestrogen có khả năng giúp giảm lượng estrogen ở phụ nữ, Theo nghiên cứu năm 2001, điều này sẽ làm giảm nguy cơ bị ung thư vú của họ (3).
Thực dưỡng có lợi cho một số người bị tiểu đường vì nó loại bỏ hoàn toàn thức ăn có đường khỏi chế độ ăn uống. Một nghiên cứu năm 2015 đã so sánh tác động của các chế độ ăn kiêng khác nhau đối với người mắc bệnh tiểu đường. Kết quả cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải, ăn chay và ăn hạn chế calo có thể giúp tiểu đường loại 2. Nhưng các thử nghiệm lâm sàng ngắn hạn và trung hạn chỉ ra rằng chế độ ăn thực dưỡng giúp kiểm soát lượng đường trong máu nhanh hơn (4).
Các lợi ích của thực dưỡng bao gồm:
Các loại ngũ cốc. Khoảng 50% chế độ ăn là ngũ cốc nguyên hạt như:
Rau và rong biển. Khoảng 25-33% chế độ ăn bao gồm các loại rau như:
Các loại đậu. Đậu chiếm 5-10%, chẳng hạn như:
Thực phẩm khác. Khoảng 5-20% còn lại của chế độ ăn uống bao gồm:
Tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn thực dưỡng như không dùng các sản phẩm động vật có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. AICR (Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ) cảnh báo những người theo chế độ này thường tiêu thụ ít chất đạm, canxi, sắt, vitamin D và vitamin B12 (7).
Ngoài ra, CRUK (Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh) lưu ý rằng nhiều loại thực phẩm đưa vào phương pháp ăn thực dưỡng có hàm lượng calo tương đối thấp. Họ sẽ giảm được cân nhưng có thể không phù hợp với các mục tiêu sức khỏe khác (8). Thực dưỡng cũng không được khuyến nghị để thay thế cho liệu pháp y tế để điều trị các vấn đề như bệnh tim, tiểu đường hoặc ung thư.
Ăn uống theo chế độ thực dưỡng làm giảm đáng kể lượng mỡ trong cơ thể. Với những người còn trẻ hoặc ốm yếu, việc tuân theo chế độ ăn kiêng này có thể có nhiều tác hại. Vì thực dưỡng không bao gồm các sản phẩm động vật, nó cung cấp rất ít chất sắt và protein, hai thành phần dinh dưỡng quan trọng để duy trì cơ thể khỏe mạnh.
Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) đã khuyến nghị chúng ta nên ăn một hỗn hợp cân bằng giữa sữa, ngũ cốc, rau, trái cây và protein để có sức khỏe tuyệt vời (9). Tuy nhiên, thực dưỡng thường yêu cầu ăn 50%-60% ngũ cốc nguyên hạt trong bữa ăn hàng ngày, nghĩa là hơn một nửa lượng calo tiêu thụ.
Trước khi bắt đầu chế độ ăn thực dưỡng, bạn nên kiểm tra với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn và đạt được kết quả tốt nhất cho sức khỏe. Những người mắc các bệnh lý cụ thể như ung thư hoặc béo phì nên được sự đồng ý của bác sĩ trước khi bắt đầu.
Bạn thấy bài viết thú vị và muốn đọc thêm về Sức Khỏe?
Thông tin khoa học về các chế độ dinh dưỡng thiết thực. Kiến thức y học cần biết và cần thiết trong đời sống hằng ngày. Hướng dẫn thực hành Yoga, Thiền, Fitness và những kiến thức giúp bạn có một đời sống thể trạng lẫn tâm trạng bình an
