Vào khoảng sáu tuổi, trẻ thường có xu hướng muốn chơi nhạc cụ và nhiều bậc phụ huynh cũng dần nhận thấy tầm quan trọng của âm nhạc đối với sự phát triển của trẻ. Đây cũng là khoảng thời gian mà trẻ thấy bạn bè xung quanh bắt đầu chơi nhạc, tham gia các hoạt động ngoại khóa trên trường... từ đó cũng muốn thử sức khám phá. Hoạt động này mang lại lợi ích rất lớn cho trẻ, nhưng nhiều phụ huynh thường phân vân khi chọn nhạc cụ phù hợp với con. Hai món nhạc cụ luôn nằm trong nhóm phổ biến là piano và guitar. Vậy, nếu phải đặt lên bàn cân so sánh, piano hay guitar phù hợp hơn cho trẻ?
Bên cạnh yếu tố quan trọng là sở thích và sở trường của trẻ, để biết giữa piano và guitar đâu mới là nhạc cụ phù hợp hơn, chúng ta cần xem xét một số tiêu chí như lợi ích cho sự phát triển của trẻ, độ khó và độ thuận tiện với trẻ, tính thông dụng cho các hoạt động, chi phí...
Một số ý kiến cho rằng việc chơi guitar có thể tốt hơn cho trẻ vì đàn guitar được thiết kế sao cho hai tay thực hiện hai nhiệm vụ khác nhau, gồm có tay trái bấm dây và tay phải gảy đàn; do vậy, chơi guitar là một hoạt động phức tạp hơn và có lợi cho sự phát triển não bộ ở trẻ hơn. Tuy nhiên, đây chỉ là những ý kiến cá nhân mà chưa có một nghiên cứu nào làm rõ điều này.
Cón xét về lợi ích toàn diện cho trẻ, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những tác động tích cực của việc học chơi các nhạc cụ như piano, guitar, violin... đều có tác dụng, chẳng hạn như nâng cao động lực nội tại của người chơi (1), điều chỉnh cảm xúc và ảnh hưởng tích cực đến thái độ học tập (2), nâng cao khả năng học và ghi nhớ thông tin mới (3)...
Thế nhưng, trong các nghiên cứu hiện tại, chưa có nghiên cứu nào kết luận được rằng piano hay guitar sẽ tốt hơn cho sự phát triển của trẻ.
Do đó, tỷ số giữa piano và guitar tạm thời là 1 - 1.
Đàn piano được sắp xếp sao cho hai tay thực hiện các nhiệm vụ gần giống nhau và có thể hoán đổi cho nhau. Điều này dễ dàng hơn cho trẻ mới bắt đầu sử dụng nhạc cụ. Ngoài ra, như đã nhắc tới ở trên, khi chơi guitar, mỗi tay sẽ thực hiện một số thao tác khác nhau.
Thậm chí, người thuận tay trái phải mua đàn guitar riêng. Nếu trẻ học chơi guitar không đúng với tay thuận, việc học bộ môn này sẽ càng thách thức hơn.
Phím đàn piano dễ bấm hơn cho trẻ vì những phím đàn thường không quá nặng và không cần nhiều lực để bấm; vị trí của các phím cũng được sắp xếp hợp lý để người chơi đàn dễ thao tác. Trong khi đó, đôi tay nhỏ nhắn khiến trẻ phải mất nhiều thời gian và nỗ lực hơn để thuần thục các dây đàn guitar. Tất nhiên, việc học nhạc lý ban đầu thường có đôi chút khó khăn, nhưng theo đánh giá tổng quan, trẻ học chơi đàn piano dễ hơn so với guitar.
Bên cạnh đó, người học chơi guitar ban đầu thường bị đau do các đầu ngón tay phải tiếp xúc với dây đàn. Phải mất một thời gian, cảm giác này mới giảm bớt khi ngón tay đã hình thành vết chai. Nếu vẫn muốn trẻ chơi guitar mà không bị chai tay, cha mẹ có thể chuẩn bị móng/phím gảy đàn (guitar pick) cho trẻ. Tuy nhiên, nếu không cẩn trọng sử dụng và cất giữ, trẻ nhỏ có thể bỏ những chiếc móng này vào miệng và vô tình nuốt. Chẳng hạn, chị gái 8 tuổi sau khi chơi guitar và lơ đễnh bỏ quên bộ móng gảy đàn trên bàn, em bé 3 tuổi vào phòng chị nhìn thấy và tò mò nuốt phải.
Do đó, guitar không chỉ là bộ môn khó học hơn piano, mà trong tiến trình trẻ học chơi guitar, cha mẹ cũng cần chú ý nhiều hơn.
Xét về tiêu chí dễ học, điểm số tạm nghiêng về phía piano là 2 - 1.
Nếu trẻ thích các sự kiện ngoài trời cũng như giao lưu và sinh hoạt thì guitar có thể là một sự lựa chọn phù hợp. Cần lưu ý rằng piano cũng là một nhạc cụ phổ biến với nhiều hoạt động, nhưng do khó vận chuyển, piano chỉ hợp cho các cuộc gặp tại nhà hoặc ở địa điểm đã có sẵn bộ dương cầm. Nhìn chung, guitar vẫn là loại nhạc cụ dễ mang theo bên mình hơn.
Điểm số giữa piano và guitar được cân bằng: 2 - 2.
Bên cạnh việc dễ học và dễ chơi, còn một yếu tố quan trọng là người chơi guitar không cần phải quá am tường nhạc lý - điều mà chúng ta cần phải được đào tạo một cách bài bản khi học piano.
Theo chia sẻ từ một nghệ sĩ lâu năm, piano là một lựa chọn phù hợp để trẻ làm quen với âm nhạc một cách bài bản:
"Hầu hết những người hướng dẫn piano sẽ cung cấp một nền tảng rất vững chắc khi dạy về nhạc lý, trong khi những người hướng dẫn guitar thường không tập trung nhiều vào điều này" (4).
Việc thành thạo nhạc lý ngay từ đầu sẽ là một yếu tố quan trọng để trẻ có thể tiếp tục học thêm nhạc cụ khác sau này, hoặc thậm chí là chơi trong band nhạc... Tuy nhiên, nếu muốn chuẩn bị thật tốt cho trẻ thì cha mẹ vẫn có thể để con vừa học guitar, vừa học bổ sung nhạc lý.
Về điều này, điểm số giữa piano và guitar là 3 - 2.
Xét về yếu tố gọn nhẹ và phù hợp để mang đi nhiều nơi, thuận tiện cho việc di chuyển thì guitar nhất định "ăn điểm"; còn nếu xét về yếu tố thuận tiện trong bảo trì và bảo dưỡng đàn thì piano lại có lợi thế. Lý do là bởi piano hiếm khi cần phải chỉnh dây, còn việc lên dây guitar lại cần phải được thực hiện thường xuyên.
Vậy nên, nếu xét về độ thuận tiện thì hai nhạc cụ guitar và piano giống như kẻ tám lạng, người nửa cân.
Điểm số giữa piano và guitar là 4 - 3.
Chi phí để học một nhạc cụ thường gồm có học phí, tiền mua nhạc cụ và tiền bảo dưỡng nhạc cụ.
Trong khi tiền học phí ngang nhau thì chi phí mua sắm và bảo trì nhạc cụ của guitar sẽ thấp hơn so với piano. Một cây guitar cho người mới tập chơi có giá dao động trong khoảng 1,5 đến 3 triệu đồng. Trong khi đó, mặc dù ngày nay đã có những dòng piano điện giá khá tốt, nhưng nhìn chung thì chi phí mua sắm đàn dương cầm vẫn khá cao, tối thiểu cũng ở mức 10 triệu đồng cho dòng piano điện và lên đến vài trăm triệu cho dòng piano cơ cổ điển. Đấy là chưa kể việc đàn piano điện thường không bền bằng đàn piano cơ.
Xét về giá thành, một chiếc piano khó mà có giá "mềm" như một cây guitar, do đó, tỷ số là 4 - 4.
Bên cạnh tiêu chí thứ hai về nhạc cụ dễ học, chúng ta cần cân nhắc cả chặng đường để trẻ luyện thuần thục nhạc cụ đó.
Nhìn chung, trẻ học nhạc cụ nhanh hơn so với người lớn, nhưng cũng có đôi chút khác biệt khi so sánh giữa piano và guitar. Trong khi thời gian trung bình để học guitar cơ bản là 10 tháng thì thời gian học piano có vẻ nhanh hơn, chỉ khoảng 3 đến 12 tháng, xét trong cùng điều kiện học bài bản và mỗi ngày dành ra khoảng 30 phút - 1 giờ luyện tập (5), (6).
Như vậy, với yếu tố cuối cùng này, piano được xem là bộ môn học dễ và nhanh hơn guitar.
Vậy nên, nếu đang băn khoăn không biết nên cho trẻ học nhạc cụ nào thì bộ môn piano sẽ là một lựa chọn phù hợp. Thế nhưng, điều quan trọng nhất vẫn là sở thích và sở trường của trẻ. Nếu con đã có một mục tiêu để hướng tới, việc ủng hộ và tạo điều kiện cho trẻ luyện tập mới là điều mà các bậc phụ huynh cần chú trọng.
Bạn thấy bài viết thú vị và muốn đọc thêm về Cha, Mẹ & Bé?
