KTS Chi Mai: Thổi hồn Á Đông vào kiến trúc nhà ở đương đại

Được thành lập vào năm 2017 bởi KTS Chi Mai, LimDim House là đơn vị chuyên về thiết kế kiến trúc và cảnh quan. Trong những năm qua, thương hiệu đã hoàn thành nhiều dự án thú vị với đa dạng đối tác trên toàn cầu từ Hoa Kỳ, Anh Quốc, Canada, Úc đến Singapore… Trong cuộc phỏng vấn với LeLa Journal, KTS Chi Mai đã chia sẻ cách tiếp cận kiến trúc nhà ở Á Đông giao thoa tinh thần đương đại phóng khoáng.

Chào KTS Chi Mai! Văn hóa Á Đông luôn có những đặc trưng cơ bản khác Tây phương là tính gắn kết giữa những người thân trong gia đình và tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Tuy nhiên, hội nhập quốc tế diễn ra mạnh mẽ khiến tư duy về văn hóa và tín ngưỡng cũng phần nào cởi mở hơn. Như vậy, để xây dựng nhà ở mang kiến trúc Á Đông nhưng vẫn đáp ứng tinh thần đương đại thì chị và đội ngũ đã tiếp cận theo những ý tưởng cụ thể nào?

Theo chúng tôi, bản thân người kiến trúc sư phải sống được trong không gian đó để cảm nhận nó. Chẳng hạn, với công trình Tranquille (Huế), chúng tôi lấy cảm hứng từ những mái nhà xưa ở quê nhưng “thổi vào” đó những không gian mới và tiện dụng, ví dụ như đảo bếp, hệ tủ cao đụng trần và hệ cửa trượt. Đây là những thiết kế khác biệt so với nhà ở kiểu truyền thống nhưng lại hỗ trợ hiệu quả cho thói quen sinh hoạt Á đông.

Phong cách chủ đạo của Tranquille phản ánh kiểu dáng truyền thống được thể hiện qua hệ thống mái ngói bằng đất sét (một loại ngói địa phương xưa của cố đô Huế hay còn gọi là ngói liệt). Chúng tôi sử dụng ngói đất sét cũng như các khối gạch nung từ cổng vào như một cách thú vị để gợi nhớ về tuổi thơ. Đồng thời, LimDim cũng bố trí rất nhiều cửa kính trải rộng từ sàn đến trần cùng nội thất tối giản nhằm mang đến tinh thần đương đại phóng khoáng.

Đối với người Việt Nam, đặc biệt là người Huế, tín ngưỡng thờ cúng ông bà tổ tiên rất được coi trọng. Vì vậy, chúng tôi đã khéo léo bố trí bàn thờ ngoài trời cũng như bàn thờ trong nhà sao cho phù hợp với không gian khiêm tốn của Tranquille (chỉ khoảng 75m²). Phòng thờ ngoài trời được thiết kế đồng bộ với kiến ​​trúc của ngôi nhà, nổi bật với phần mái lợp ngói trơn đất sét cũng như sử dụng gạch block để lấy sáng.

Chị từng chia sẻ nhiều về việc sử dụng ngói đất sét và gạch trong xây dựng công trình. Vậy theo chị, vật liệu kiến trúc đóng vai trò như thế nào trong nhà ở mang phong cách Á Đông? Và đội ngũ thường ưu tiên chọn những vật liệu nào?

Vật liệu đóng vai trò hết sức quan trọng trong mọi thiết kế vì chúng sẽ tiếp xúc mỗi người qua thị giác và xúc giác một cách trực tiếp và lặp đi lặp lại vô số lần. Vì thế, LimDim phải nghiên cứu kỹ khi lựa chọn các loại vật liệu để đảm bảo rằng chủ nhân cũng cảm nhận rõ tinh thần của thiết kế khi nhìn và chạm vào. Chúng tôi cũng không ưa chuộng vật liệu nào một cách đặc biệt vì các vật liệu đều có ưu - nhược điểm riêng và cũng phù hợp riêng với từng công trình.

Quay lại với công trình Tranquille, chúng tôi đã sử dụng các vật liệu như đá, gỗ, bê tông và đặc biệt là ngói đất nung, ví dụ nền nhà được làm bằng vật liệu bê tông mài giúp gợi nhớ đến những nền xi măng trau tay vào những năm 1960-1970 của thế kỷ trước... Chúng tôi cũng tái sử dụng những viên gạch từ ngôi nhà cũ để mang đến lớp màu thời gian độc đáo cho công trình, nhờ đó mà chủ nhân ngôi nhà cũng cảm thấy thân thuộc và gần gũi.

Còn về bảng màu thì sao?

LimDim đảm bảo sử dụng đồng nhất tone màu xuyên suốt toàn bộ dự án. Chúng tôi cũng chọn màu sắc cụ thể để làm bật lên không gian tương ứng vì điều này phụ thuộc vào từng không gian và công năng. Ví dụ trong công trình Tranquille, chúng tôi sử dụng tone màu vàng đất và nâu sẫm gần gũi của ngói liệt cũ, tone gỗ của nội thất và một ít sắc lạnh của màu đá để cân bằng lại tone ấm.

Nhiều người trẻ hiện đại vẫn yêu thích và muốn gìn giữ nếp văn hóa tín ngưỡng truyền thống, nhưng đồng thời họ cũng cởi mở tiếp cận tinh thần Tây phương. Chị có thể gợi ý cách tiếp cận kiến trúc nhà ở sao cho phù hợp với nhóm khách hàng này?

Sau khi nắm vững những yêu cầu về dự án, LimDim House sẽ tiếp cận công trình thông qua công năng, bố trí mặt bằng vì chúng tôi tin rằng linh hồn của một thiết kế là “tính giao thông” và công năng được thể hiện qua mặt bằng của nó. Thiết kế công trình dẫu đẹp và độc đáo tới đâu nhưng không thoả mãn về công năng sử dụng thì vẫn chưa thể tiếp cận hiệu quả với chủ nhân của công trình.

Người trẻ sẽ yêu thích không gian thoáng để dễ dàng giao tiếp với nhau hoặc có sự hài hòa với các mảng xanh. Để đảm bảo tính hiện đại, chúng tôi sắp xếp công năng ưu tiên sự tiện dụng và giao tiếp cùng nhau chứ không men theo lối mòn Á Đông ngày xưa là đẩy bếp về cuối nhà tạo hành lang dài tối cho căn nhà. Chúng tôi cân bằng và bảo tồn yếu tố Á Đông bằng cách sử dụng vật liệu như ngói liệt hay gạch thô, đá...

Trong môi trường đô thị chật chội hôm nay, người ta đều mong muốn xây dựng một ngôi nhà thoáng hơn và cảm giác rộng hơn diện tích thực tế. Theo kiến trúc sư, chúng ta có thể tiếp cận điều này như thế nào, đặc biệt với các công trình có diện tích khiêm tốn?

Chúng tôi sử dụng hệ kính lật kết hợp block thông gió vừa đóng vai trò điều hoà không khí vừa tạo cảm giác thoáng cho công trình có diện tích nhỏ. Bên cạnh đó, việc tạo không gian xuyên suốt như những khoảng thông tầng, lệch tầng, tầng lửng... cũng gia tăng tính giao tiếp giữa các khu vực công năng.

Chẳng hạn tại ngôi nhà Tranquille dành cho một cặp vợ chồng lớn tuổi, vì diện tích đất khá khiêm tốn nên chúng tôi đã thiết kế phòng khách - bếp theo không gian mở. Đảo bếp vừa là nơi nấu nướng vừa là nơi dùng bữa, được bố trí hệ cửa kính rộng rãi khiến không gian thêm khoáng đạt. Ngoài ra, chúng tôi cũng bố trí nhiều tủ với cánh lùa bằng gỗ, vừa thông thoáng vừa kín đáo để có thể lưu trữ nhiều đồ dùng.

Còn ở công trình Jalousie (Huế) điển hình với hình dạng nhỏ hẹp đặc trưng tại đô thị với nguy cơ thiếu ánh sáng và không khí, chúng tôi đã xây dựng mảng tường bằng gạch block lấy gió phía sau giúp mang đến nguồn không khí và ánh sáng tự nhiên và tuyệt vời cho ngôi nhà. Đồng thời, thiết kế này cũng hỗ trợ ngăn nhiệt vào mùa Hè và mưa vào mùa Đông. Hệ thống này kết hợp giếng trời và cửa kính mặt tiền giúp đảm bảo lượng ánh sáng phân bổ đủ vào ban ngày. Mảng block lấy gió này cũng tăng thông thoáng và đối lưu không khí cho ngôi nhà.

Trong công trình Jalousie House, LimDim House đã rất thông minh và khéo léo khi tạo ra các khu vườn "xếp lớp" để gia tăng tính phóng khoáng, chị có thể chia sẻ kỹ hơn về cách thiết kế này và chức năng của nó?

Chúng tôi đã tận dụng giếng trời và hệ thống thông gió ở phía sau để thiết kế khu vườn trong nhà ngay sau bức tường gạch block để tạo mảng xanh cho ngôi nhà. Khu vườn tràn đầy sức sống đóng vai trò điều hòa không khí tự nhiên, giúp không khí mát và sạch hơn trước khi bước vào bên trong, đồng thời giảm nhiệt do bức xạ mặt trời gây ra.

Khu vườn cũng cung cấp tầm nhìn thoáng xanh từ phòng ngủ và phòng tắm, mang đến cho gia chủ cảm giác thư thái và hòa mình vào thiên nhiên. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thiết kế và trồng thêm một thảm cỏ xanh mướt trên ban công tầng 2. Đây là nơi gia chủ có thể dành thời gian trọn vẹn cùng đứa con nhỏ của mình.

Cảm ơn KTS Chi Mai về những chia sẻ hữu ích và thú vị nhé!

Ảnh: Đỗ Sỹ & Quang Dam