Sự xuất hiện của thực phẩm thuần chay với nhiều lợi ích cho sức khỏe vật nuôi đã khiến không ít người có ý định chuyển hướng sang chế độ ăn này cho chó mèo.
Theo KBV Research, quy mô thị trường thức ăn thuần chay cho thú cưng toàn cầu dự kiến sẽ đạt 14,1 tỷ đô la vào năm 2028 với tốc độ tăng trưởng 5,7% mỗi năm (1). Xu hướng lựa chọn thức ăn thuần chay tăng cao khi con người ngày càng nhận thức rõ hơn về tác hại của chất thải công nông nghiệp đến từ quá trình chăn nuôi và giết mổ.
Không chỉ vậy, quá trình sản xuất thực phẩm dành cho chó mèo còn phát thải ra một lượng carbon khổng lồ. Do đó, các chủ nuôi sẵn sàng chi tiền cho những sản phẩm thuần chay hữu cơ với mong muốn bảo vệ thú cưng lẫn môi trường. Bên cạnh đó, nếu bạn không muốn tiếp tay cho ngành công nghiệp giết mổ động vật để chế biến thịt thì có lẽ bạn cũng sẽ chọn thức ăn chay cho thú cưng.
Bramble một con chó giống Collie đã sống đến năm 29 tuổi với chế độ ăn chỉ gồm gạo, đậu lăng và rau củ. Bramble cũng là một trong những chú chó có tuổi thọ cao nhất thế giới.
Trong quá khứ, chó đồng - tổ tiên của chó nhà ngày nay, đã cùng con người đi săn bắt mồi. Còn Mèo rừng thì vốn có "thực đơn" là các loại động vật có vú, chim và côn trùng. Khi chó và mèo được thuần hóa, chúng chuyển sang ăn các loại thịt gà, heo, bò… được chế biến đa dạng. Phần lớn vật nuôi đã thuần chủng vẫn giữ tập tính săn bắt nhưng đây đã không còn là cách kiếm ăn chính của chúng.
Nghiên cứu của tiến sĩ Andrew Knight về hành vi của chó mèo khi tiêu hoá thức ăn có nguồn gốc khác nhau đã kết luận rằng những con chó theo chế độ ăn thuần chay có xu hướng ít vận động hơn một chút so với những con ăn thịt. Tuy nhiên, những khác biệt này cũng rất nhỏ. Đối với mèo, các chế độ ăn khác nhau không tạo ra sự khác biệt nhiều về mức độ hoạt động của chúng (2).
Chó trưởng thành cần khoảng 2g protein cho mỗi kilogam trọng lượng cơ thể, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt có thể đáp ứng được nhu cầu này. Tuy nhiên, chuyên gia thú y Justine Lee cho biết chó thích protein từ thịt hơn vì mùi vị hấp dẫn và ngon miệng (3).
Trái ngược với những chú cún, thịt là thành phần không thể thiếu trong chế độ ăn của mèo vì chúng cần axit amin và vitamin có trong thịt. Trong một số trường hợp, chế độ ăn uống mất cân bằng có thể đe dọa đến tính mạng. Tiến sĩ, bác sĩ thú y Susan Jeffrey cho biết một số chế độ ăn thuần chay có thể thiếu các axit amin cần thiết cho mèo như taurine và L-carnitine (thường được tìm thấy trong thịt). Việc thiếu hụt các chất dinh dưỡng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như bệnh cơ tim giãn nở (4), hoặc tiêu chảy (5).
Trong một số trường hợp, chó mèo khỏe mạnh ở độ tuổi trưởng thành có thể dần chuyển sang chế độ ăn thuần chay, miễn là chúng được cung cấp nguồn dinh dưỡng cân bằng phù hợp theo từng giai đoạn sống hoặc tình trạng sinh lý (mang thai hoặc vận động nhiều).
Theo tiến sĩ Andrew Knight, mọi chế độ ăn dù là thuần chay, thịt đã chế biến hay thịt sống cho chó mèo đều có thể thiếu hụt dinh dưỡng (6). Chính vì vậy, các chủ nuôi nên đọc thật kỹ nhãn mác về các thành phần và tìm hiểu những bằng chứng đảm bảo sự hợp lý và nhất quán về mặt dinh dưỡng.
Với mèo, cần quan sát trọng lượng cơ thể, sự xuất hiện sỏi bàng quang hoặc thay đổi độ pH của nước tiểu vì chế độ ăn thuần chay có thể khiến nước tiểu của chúng quá kiềm, dẫn đến sự hình thành sỏi bàng quang và có thể gây tắc nghẽn niệu đạo, đe dọa đến tính mạng ở mèo đực nếu không được chữa trị kịp thời (7).
Một số trường hợp cần lưu ý
Các bác sĩ thú y khuyến cáo rằng trước khi thay đổi chế độ ăn cho chó mèo cần phải thực hiện các bước sau (8):
Bạn thấy bài viết thú vị và muốn đọc thêm về Thú Cưng?
Chia sẻ những phương pháp thiết thực giúp bạn chăm sóc thú cưng.
